ဇီကာကူးစက္မႈ အေရးေပၚအေျခအေန သတ္မွတ္ခ်က္ကို ဘရာဇီး ႐ုပ္သိမ္း

ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈသည္ အေရးေပၚ အေျခအေန အဆင့္တြင္ မရွိေတာ့ေၾကာင္း ဘရာဇီး အာဏာပိုင္မ်ားက ထုတ္ျပန္ ေၾကညာလုိက္သည္။

ဘရာဇီးတြင္ လြန္ခဲ့ေသာ တစ္ႏွစ္ခန္႔က အဆိုးရြားဆံုး က်န္းမာေရး ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည့္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈသည္ ယခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီမွ ဧၿပီလအတြင္း ၉၅ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ေလ်ာ့ပါး က်ဆင္းသြားေၾကာင္း သိရသည္။ ျခင္မ်ား သယ္ေဆာင္လာေလ့ရွိသည့္ ဗိုင္းရပ္စ္သည္ သာမန္လူမ်ားတြင္ ႀကီးႀကီးမားမား ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိေသာ္လည္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မ်ားထံ ကူးစက္ပါက ေမြးဖြားသည့္ ကေလးသည္ ေမြးရာပါ ဦးေခါင္းေသးငယ္သည့္ ခၽြတ္ယြင္းမႈမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိေၾကာင္း ဆရာဝန္မ်ားက သတိေပးခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္အတြင္း ဘရာဇီးတြင္ မူမွန္မဟုတ္ဘဲ ေမြးရာပါ ဦးေခါင္းေသးငယ္ေသာ ကေလးငယ္ ေထာင္ဂဏန္းမွ် ေမြးဖြားခဲ့ရာ ဇီကာႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ဆက္စပ္မႈ ရွိမည္ဟု သုေတသီမ်ားက ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ ရီယိုဒီဂ်ေန႐ိုး အိုလံပစ္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္ေနေသာ ကာလတြင္ ဇီကာကူးစက္မႈ အႏၱရာယ္သည္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ အျမင့္ဆံုး အဆင့္ထိ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။

ကမာၻ႕က်န္းမာေရး အဖဲြ႕ႀကီး (WHO)သည္ ႏိုင္ငံတကာ က်န္းမာေရး ျပႆနာ တစ္ခုအျဖစ္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကို သတ္မွတ္ထားရာမွ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ယင္းေၾကညာခ်က္ကို ျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည္။ ဇီကာသည္ အနည္းဆံုး ကမာၻ႕ႏုိင္ငံ ၃၀ နီးပါးကို ပ်ံ႕ႏွံ႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ဆိုးဆိုးရြားရြား စတင္ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့သည့္ ဘရာဇီးတြင္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ အေရးေပၚ အေျခအေနကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာကတည္းက ေၾကညာခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ တစ္ႏုိင္ငံလံုးတြင္ ျခင္ႏွိမ္နင္းေရးကို ဖိဖိစီးစီး အရွိန္ျမႇင့္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

ယခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီမွ ဧၿပီလအတြင္း ဇီကာကူးစက္မႈမွာ ၇၉၁၁ ခုရွိခဲ့ၿပီး ယင္းမတိုင္မီ တစ္ႏွစ္က အလားတူ ကာလတြင္ ၁၇၀၅၃၅ ခုထိ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ဘရာဇီး က်န္းမာေရးဌာန တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေၾကညာသည္။ ယမန္ႏွစ္က ဇီကာႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး ေသဆံုးသူ ၈ ဦးထိ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္တြင္ အေသအေပ်ာက္ လံုးဝ မရွိဟုလည္း သိရသည္။

ပံုမွန္အားျဖင့္ ဇီကာသည္ အလြန္ျပင္းထန္သည့္ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ိဳး မဟုတ္ေသာ္လည္း ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား ျပင္းထန္လာျခင္းကို ခံႏုိင္ရည္ မရွိသူမ်ား အသက္အႏၱရာယ္ ထိခုိက္ေလ့ရွိသည္။ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကို ၁၉၄၇ ခုႏွစ္က ယူဂႏၶာႏုိင္ငံရွိ ေမ်ာက္မ်ိဳးစိတ္ တစ္ခုတြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေဖာ္ထုတ္ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။

၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ႏုိက္ဂ်ီးရီးယား၌ လူသားကို ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈ ပထမဆံုးအႀကိမ္ မွတ္တမ္းတင္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ အာဖရိက၊ အေ႐ွ႕ေတာင္အာရွ၊ ပစိဖိတ္ ကၽြန္းစုမ်ား၌လည္း ဇီကာ ကူးစက္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေမလတြင္ ဘရာဇီး၌ စတင္ျဖစ္ပြားသည့္ ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈမွာ အဆိုးရြားဆံုးအျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ခဲ့သည္။

ဇီကာဗိုင္းရပ္စ္ကို ကုသသည့္ ေဆးဝါး မရွိေသးဘဲ ကာကြယ္ေဆးကိုလည္း စမ္းသပ္ ဖန္တီးေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ယင္းဗုိင္းရပ္စ္ကို ကာကြယ္ရန္ အေျခခံ အက်ဆံုး နည္းလမ္းမွာ ျခင္ကိုက္မခံရေအာင္ ေရွာင္လႊဲရန္ႏွင့္ ျခင္ႏွိမ္နင္းမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္သာ ရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

Ref: TIME